Gemeentelijke herindelingen zijn altijd een gevoelig thema, ook in het Heuvelland waar de bewoners zich sterk identificeren met het eigen dorp, vaak de plek waar ze zijn geboren en zijn opgegroeid. De gemeente Gulpen-Wittem is ontstaan uit een aantal fusieprocessen die de laatste veertig jaar hebben plaatsgevonden: bij de gemeentelijke herindeling in 1982 zijn Gulpen en Wijlre samengevoegd, en Slenaken met Wittem. En in 1999 zijn Wittem en Gulpen samengevoegd.
Er is een eerdere fusiepoging geweest. In 1951 leidde het plan van de provincie Limburg om Slenaken en Gulpen samen te voegen tot groot verzet en verdeeldheid in Slenaken. De kwestie heeft zich anderhalf jaar voortgesleept en kreeg ook in landelijke media veel aandacht.
Het begint met een tumultueuze vergadering waarin vier van de zeven raadsleden een tijdje de vergadering verlaten. Zij beklagen zich over de manier van voorzitten van de burgemeester (hij is tegen aansluiting) en het feit dat de stukken van de provincie over deze zo belangrijke kwestie al drie maanden bij het gemeentebestuur liggen maar pas twee dagen voor de vergadering gedeeld zijn met de raadsleden. Na terugkeer van de 4 raadsleden en heftige discussies stemt de gemeenteraad van Slenaken in augustus 1951 met vier van de zeven stemmen voor aansluiting bij Gulpen. Na de vergadering vormen bewoners van Slenaken een actiecomité tegen de annexatie. Ongeveer 75% van de burgers spreekt zich uit voor zelfstandig blijven. Het dagblad De Tijd spreekt over ‘een hartstochtelijke strijd tussen voor- en tegenstanders.’
Het provinciebestuur organiseert in december 1951 in Maastricht een openbare vergadering van Provinciale Staten waarbij beide partijen hun zienswijze uiteen mogen zetten. De tegenstanders vrezen ‘een stiefmoederlijke behandeling’ door Gulpen. Ze wijzen in hun betoog op het ‘karakterverschil tussen Slenaken en Gulpen’, en op de concurrentie om de toeristen. De Gulpener burgemeester Van Rijckevorsel is aanwezig bij de zitting maar besluit wijselijk zijn mond te houden. Zes maanden later, in augustus 1952 stemt de gemeenteraad van Slenaken anders: de meerderheid stemt dan met 4 tegen 3 stemmen tegen de aansluiting. Het plan gaat niet door. Maar het is uitstel van executie. Dertig jaar later gebeurt het alsnog.
