Vanaf de oprichting van de NSB in 1931 waarschuwden de kerken tegen de dreiging van deze pro- Duitse partij. De Gereformeerde Kerk verbood in 1936 het NSB-lidmaatschap. De Katholieke Kerk publiceerde twee Amendementen, een kerkelijke brief van de bisschoppen. In 1934 veroordeelde zij het fascisme en nationaalsocialisme als strijdig met het geloof. In 1936 ging ze nog een stap verder en kregen leden van de NSB geen sacramenten meer toegediend zoals het heilig doopsel, de biecht en de heilige communie. Derooms-katholieke mijnwerkersbond schrapte in juni 1933 alle leden die lid waren van de NSB.

Ook in het Heuvelland klonken er felle bewoordingen tegen de NSB. In 1935 zei de pastoor-deken van Vaals, die een jaar later in Gulpen werd benoemd, dat een katholiek zich niet kon en mocht aansluiten bij de NSB en moest vechten voor vrijheid van godsdienst en nooit mocht buigen voor een Führer. De NSB bestond volgens hem uit ‘valse profeten’. In september 1936 riepen de Limburgse dekens op tot een protestdag tegen de NSB. In Gulpen was de opkomst massaal. Zestienhonderd mensen deden mee aan een voettocht. Zij liepen naar het grote Mariabeeld boven op de Gulperberg, dat het jaar daarvoor was onthuld. In Het Limburgs Dagblad werd die die tocht van 7 september 1936 als volgt beschreven: ‘Man en vrouw, oud en jong, eenieder die kon, ging mee; een lange sliert over Markt, Rijksweg, Parallelstraat. En op de Gulperberg in dichte rijen opeen geschaard rondom de voeten van O.L.V. Maria. Het verzet van de kerk bleek ook uit de dagelijkse contacten van de priesters met hun parochianen. Zij oefenden druk op hen uit om niet lid te worden van de NSB of dat lidmaatschap op te zeggen. En dat werkte soms. Een man in Epen stapte uit de NSB omdat de kapelaan hem dat had gevraagd. In Mechelen verliet een NSB’er in 1937 de NSB omdat hij graag wilde trouwen in de kerk.

Deel dit bericht

Pierre Hupperts

Auteur ‘Het dorp en mijn familie. Gulpen en de familie Hupperts 1810-2010’ en ‘Recht en Onrecht, Na de tweede wereldoorlog zuid-Limburg/Gulpen-Wittem’.