Vanaf het begin van de twintigste eeuw komen naast toeristen ook biologen en geologen naar het Heuvelland, gestimuleerd doorhet boek ‘Uit ons Krijtland’ van Eli Heimans, bestemd voor ‘den vacantietijd van natuurvrienden’. In dit boek uit 1911 wijst de auteur op de unieke flora en fauna in het Geuldal en de bijzondere geologische kenmerken van de bodem. Nabij Epen is een groeve naar hem vernoemd, ook wel ‘steenkoolgrot’ genoemd. Deze ‘Heimansgroeve” is de enige plek in Nederland waar het Carboon – de steenkoollaag uit dat tijdvak van 300 miljoen jaren geleden – de oppervlakte bereikt en zichtbaar is.
Eli Heimans, geboren in 1861 in Zwolle, is een joods Nederlandse onderwijzer en natuurbeschermer. Hij levert samen met Jacq. P. Thijsse, bekend van de Verkade plaatjes, een belangrijke bijdrage aan de toegankelijkheid van de natuurstudie en legt mede de basis voor de natuurbescherming in Nederland. Beiden zijn betrokken bij de oprichting van de Vereniging Natuurmonumenten in 1905.
Hij werkt als onderwijzer op een school in Amsterdam. Daar valt hij op omdat hij, anders dan lesgeven uit boeken over de natuur, de kinderen meeneemt naar parken en hen zo leert kijken naar planten en dieren.
In 1898 bezoekt hij voor het eerst Zuid-Limburg. In de jaren daarna gaat hij er in de schoolvakanties bijna jaarlijks met zijn gezin naar toe. Zijn vaste plek wordt het huidige hotel Geuldal in Epen. Hij maakt flinke wandeltochten door de omgeving. Volgens hem is er nergens in Nederland op zo’n klein gebied zo’n rijke geologische variëteit te vinden. Het boek ‘Uit ons Krijtland’ bevat levendige beschrijvingen van de tochten die hij in 1910 maakt en van zijn geologische ontdekkingen, zoals de bijzondere fossielen uit het Carboon-tijdperk in de voormalige steengroeve die nu zijn naam draagt.
Hij wordt in Epen een bekend en bemind figuur zowel bij de zomergasten als bij de bewoners van het dorp zelf. Hij zet met zijn boek Epen en omgeving op de kaart. Honderd jaar na zijn overlijden in 1914 aan een hartverlamming tijdens een geologische excursie in de Eiffel wordt er voor Heijmans een Herdenkingsweek in Epen gehouden en tot 2019 zelfs een jaarlijkse herdenkingsdag.
