Het bijzondere Heuvellandschap in Zuid- Limburg is vaak geroemd. Zo ook door Felix Rutten, een Limburgse schrijver en dichter die in 1882 geboren werd in Sittard. De auteur was verzot op zijn geboortestreek. Hij schreef stukken in het Nederlands en in het Sittards dialect.  Honderd jaar geleden in een artikel in het Limburgs Dagblad van 4 juli 1925 noemde hij de regio ‘De tovertuin van Nederland’. Het artikel bevat meer bloemrijke taal. Zuid-Limburg was volgens Rutten een wereldje op zichzelf in de achtertuin van Nederland. De rooms-katholieke godsdienst werd er beleefd met een ‘bruisende opgewektheid’ en de bevolking had levensvreugde; het was volgens hem een blij volk dat over Limburg lag verspreid als ‘een zilveren glimlach’ met een ‘gouden achtergrond van romantiek’.

De woningbouw was anders dan in de rest van Nederland, die had wortels in een heel oude cultuur: de Romeinse tijd.  Hij wees op de langdurige Franse invloed in het gebied waardoor oudere Limburgers in die tijd nog spraken over het Limburgs als een Frans dialect. Felix Ruttenverzette zich tegen de typering van Zuid-Limburg als het Nederlands Zwitserland. Er waren geen bergen maar heuvels die het landschap veel zachter, lieflijker maakten.

Felix Rutten vond het jammer voor Limburg en voor haar bezoekers dat zij zo weinig wisten van de geschiedenis van Limburg en de sages over dat gebied. Wie Limburg echt wilde leren kennen, moest het zien in de verschillende jaargetijden en een bezoek brengen aan het middelpunt van het landschap, het heuvellandschap met de mooie panorama’s vanaf de Dolsberg bij Gulpen, het Eyserbos, Eperheide en de Vaalserberg, en aan de ‘vergrijsde en vergeten’ dorpen en gehuchten. Hij prees de schoonheid van die dorpjes met verrassend mooie kerkjes en karakteristieke kastelen. Italië begon eigenlijk in Limburg, schreef Rutten ook. Italië was zijn tweede grote liefde Hij woonde vanaf 1937 tot aan zijn dood in 1971 in Rome werd bekend als de ‘Limburgse Romein’ en deed veel aan de promotie van die stad Rome. Daarvoor kreeg hij in 1957 de Medaille van Verdienste van de Eeuwige Stad.  De meeste verhalen en gedichten in het Sittards dialect schreef hij op oudere leeftijd, vanaf zijn zeventigste verjaardag. Bij zijn tachtigste verjaardag werd hij benoemd tot ereburger van Sittard.

Deel dit bericht

Pierre Hupperts

Auteur ‘Het dorp en mijn familie. Gulpen en de familie Hupperts 1810-2010’ en ‘Recht en Onrecht, Na de tweede wereldoorlog zuid-Limburg/Gulpen-Wittem’.