Op maandag 4 april 1960 werd oorlogsmisdadiger Richard Nitsch uitgezet naar Duitsland. Deze beruchte chef van de Duitse Sicherheitsdienst in Maastricht had meerdere bijnamen. Zijn collega’s noemden hem de Koppensneller en in de naoorlogse kranten werd hij ‘De schrik van Limburg’ genoemd. Tijdens de Duitse bezetting had hij een waar schrikbewind gevoerd in Zuid-Limburg. Hij was een berucht ondervrager, hard en ongenaakbaar in zijn verhoren, ook mishandelde hij veel van zijn gevangenen. Hij gebruikte naarmate de oorlog vorderde, steeds meer geweld. In mei 1943 trad hij meedogenloos op tegen de stakende mijnwerkers. Drie van hen werden op 2 mei 1943 gefusilleerd op de Hamertse heide in Noord-Limburg, in de buurt van Venlo. Ze werden in een massagraf gedumpt. Na zijn arrestatie wees Nitsch aan waar dat graf zich bevond.

Hij was de man die fel jacht maakte op leden van het verzet. Hij arresteerde tijdens het Verraad van Wittem, in juli 1944, een aantal leidende personen van het verzet in onze regio. Onder hen de kapelaans Huub Houben uit Epen, pater Baars uit Wittem en onderwijzer Huub Ortmans uit Wahlwiller. Ook deze arrestanten van Wittem werd hard aangepakt en daarna opgesloten in Duitse kampen. De meesten van hen overleefden dat niet.

In de rechtszaak tegen hem werd de doodstraf geëist. Nitsch werd in november 1948 tot levenslang veroordeeld vanwege oorlogsmisdrijven. De rechter achtte bewezen dat hij een tiental Nederlanders had laten fusilleren en betrokken was bij meerdere martelingen. Tijdens het proces tegen hem bleek hij over een ijzeren geheugen te beschikken. Hij herinnerde zich bijna alle zaken en wist nog heel veel details. Hij verdedigde zich door te zeggen dat hij alleen maar orders had uitgevoerd ‘Befehl ist Befehl’ was de houding van deze fanatieke dienstklopper. Hij zat opgesloten in de strafgevangenis van Breda en had in 1960 volgens de toen geldende regeling tweederde van zijn straf uitgezeten en werd naar West-Duitsland uitgezet. Het werd hem verboden ons land ooit nog te betreden. Hij leefde in Duitsland nog dertig jaar als vrij man.

Deel dit bericht

Pierre Hupperts

Auteur ‘Het dorp en mijn familie. Gulpen en de familie Hupperts 1810-2010’ en ‘Recht en Onrecht, Na de tweede wereldoorlog zuid-Limburg/Gulpen-Wittem’.