Vijftig jaar geleden, op vrijdag 24 mei 1963, werd de ANWB-Mergellandroute officieel geopend. Het was de zevende in een serie van vijftien routes die volgens de ANWB de mogelijkheden voor het weekend-toerisme moesten bevorderen. De route werd symbolisch in gebruik genomen door in de buurt van Slenaken het laatste bord te plaatsen. Er werd tijdens de toespraken gewezen op de uitzonderlijke schoonheid van de route van 125 kilometer,langs de mooiste plekjes van Zuid-Limburg. Landelijke kranten schreven er enthousiast over. De Volkskrant sprak van ‘nieuw toeristisch genot’. De Telegraaf vond dat het landschap van de Mergellandroute een gevoel gaf ‘dat je voortdurend in een ansichtkaart rondrijdt’. De route was een groot succes en werd vanaf het begin heel druk bereden. Zeker op hoogtijdagen van het toerisme zoals de weekenden van Pasen en Pinksteren en in de zomer, was het soms bumper aan bumper rijden. Lokale ondernemers zoals pensions, hotels en winkels speelden in hun publiciteit handig in op nieuwe trekpleister ‘Volg de Mergellandroute en u kunt ons gemakkelijk vinden’ adverteerde een winkel. Voor congres-en beursgangers was een ritje langsde Mergellandroute vaak een onderdeel van hun programma.
Er klonk vanaf het begin ook kritiek op de route. Na een maand stond in de krant de eerste klacht, van een inwoonster uit Eijsden ‘De route is de pest voor ons rustig dorp’ schreef ze. ‘De rust is weg en je bent er niet meer veilig. Waarom moeten die enkele rustige plekjes zo verstoord worden? Is hier niets tegen te doen? Wij gunnen die automobilisten hun plezier maar moet dat nu ten koste gaan van onze rust’. Andere briefschrijvers gaven in hun reactie blijk van herkenning. Maar in dezelfde krant stond ook een positieve reactie. ‘De ANWB heeft autorijdend Nederland hiermee een grote dienst bewezen. Het is een prachtige route langs dorpjes waar de automobilist anders nooit zou komen omdat hij de weg erheen niet zelf kan vinden’. Critici bekladden de bordjes van de Mergellandroute en veranderden de naam in ‘Ergerland-route’ vanwege ‘de gemotoriseerde toeristenstroom die tijdens weekends bumper aan bumper de route volgt’. Begin jaren zeventig pleitte een Comité, onder voorzitterschap van huisarts Jan Schepel, onder andere voor de opheffing van de route. Tevergeefs, de route is er nog altijd en wordt door het VVV Zuid-Limburg als de ‘mooiste, oudste, bekendste en meest geliefde autoroute van Nederland’ aangeprezen.
En ook bij de ANWB staat de route op nummer 1 van de mooiste autoroutes van Nederland.
En ook de ergernis is gebleven, over de drukte in de weekenden en de overlast van de lawaaiige motoren.
