In september 2024 start de nationale viering van 80 jaar vrijheid. In 2024 en 2025 wordt herdacht dat Nederland 80 jaar geleden werd bevrijd en dat we in ons land sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog in vrijheid kunnen leven.
Die viering begint op 12 september in Zuid-Limburg, in Mesch, het eerste dorp dat 80 jaar geleden door Amerikaanse geallieerde troepen werd bevrijd van de Duitse bezetter. De verwachting was toen dat de bevrijding van Nederland snel zou plaatsvinden maar die was moeilijker dan verwacht. In de maanden erna werden alleen Limburg, Zeeland, Brabant en een deel van Gelderland bevrijd. De totale bevrijding van Nederland nam dus bijna acht maanden in beslag. De rest van Nederland, gelegen boven de grote rivieren, moest wachten tot 5 mei 1945 en maakte de Hongerwinter mee.
De bevrijding van de gemeente Gulpen-Wittem duurde vier dagen. Met name bij het Eyserbos was er veel weerstand van de Duitse troepen, die persé het strategische plateau, gelegen op 193 meter hoogte, wilden behouden. De Amerikanen veroverden het uiteindelijk en installeerden er een radarpost waarmee ze meer dan 300 kilometer Duitsland in konden inkijken. De bombardementen op steden als Keulen werden vanuit deze plek gecoördineerd.
De bevrijding leidde in het Heuvelland tot blije tafererelen. Er klonk in alle dorpen muziek en gejuich, er werd gedanst. Uit allerlei huizen kwamen onderduikers tevoorschijn, mensen waarvan men dacht dat ze in Duitsland zaten vanwege de Arbeitseinsatz, ook Joden en Engelse piloten. Zuid-Limburg was bevrijd maar de oorlog ging door. Onze regio werd frontlinie, de plek van waaruit de aanval op Duitsland en het Roergebied werd ingezet. Dat begon met de wekenlange slag om Aken waarbij duizenden slachtoffers aan beide kanten vielen en het grootste deel van de stad werd verwoest. Daarna trokken de geallieerde troepen verder Duitsland in. Onze gemeente werd een ‘Rust en Herstel‘ plek waar de geallieerde soldaten konden bijkomen na een periode aan het front te hebben gevochten. Pas in maart 1945 verlieten de geallieerden de gemeente definitief.
