Bijna 50 jaar geleden, op 31 december 1974, verliet de laatste kolenwagon de steenkolenmijn in de regio Heerlen-Kerkrade. Er kwam een einde aan bijna 75 jaar steenkool exploitatie. In 1965 had de Nederlandse regering de sluiting aangekondigd. De mijnen waren niet meer rendabel en voor wat de energievoorziening betreft schakelde Nederland over op gas dat een paar jaar daarvoor gevonden was in Groningen.

Het leidde de grootste economische herstructurering in van de Nederlandse geschiedenis. Het hele gebied ten zuiden van Sittard werd bestempeld als herstructureringsgebied, onderverdeeld in vier regio’s waarvan het Heuvelland er een was. Duizenden mensen uit het Heuvelland hadden generatieslang in de steenkoolmijnen gewerkt. Dagelijks vertrokken er vele bussen vanaf de parkeerplaats in Wittem richting de veertien mijnen. Na de aangekondigde sluiting werd het aantal bussen steeds minder en in de laatste maanden van de steenkoolproductie reed er nog maar een enkele bus met een paar mensen erin.

Honderden miljoenen werden gestoken in de herstructurering waarbij elke subregio een eigen accent kreeg. Voor het Heuvelland werd dat het toerisme. Er werd flink geïnvesteerd in allerlei nieuwe voorzieningen zoals het centrumplan in Gulpen en de aanleg en verbetering van wegen. Ook Maastricht profiteerde door de komst van de universiteit en het academisch ziekenhuis. In Heerlen kwamen overheidsdiensten zoals het Centraal Bureau voor de Statistiek CBS en het pensioenfonds ABP. Toch had de herstructurering het minste succes in dit stedelijk hart van de steenkoolproductie. Drugs en criminaliteit teisterden Heerlen, vooral rond het stationsgebied was er veel overlast. Veel jonge mensen verlieten Heerlen. Nog altijd zijn de gevolgen daarvan merkbaar. Heerlen, ooit een van de rijkste steden van Nederland, behoort nu tot de armste gemeenten. De stad krabbelt uit het dal en heeft na jarenlang negeren, het mijnverleden omarmd. De bijzondere cultuur van de mijnwerkers, de koempelmentaliteit van solidariteit en kameraadschap die veel van ons herinneren van hun vaders die in de mijnen werkten, wordt geëerd. Een paar jaar geleden werd er het mijnmuseum geopend dat een bezoek meer dan waard is.

Deel dit bericht

Pierre Hupperts

Auteur ‘Het dorp en mijn familie. Gulpen en de familie Hupperts 1810-2010’ en ‘Recht en Onrecht, Na de tweede wereldoorlog zuid-Limburg/Gulpen-Wittem’.